Ngày diễn ra Tết Đoan Ngọ hay còn được gọi là tết Đoan Dương, được tổ chức vào giờ Ngọ, ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch hằng năm. Được bắt nguồn từ Trung Quốc có ý nghĩa bài trừ bệnh tật và tiêu diệt dịch bệnh sinh sôi trong thời tiết giao mùa.

Ở Việt Nam, tết Đoan Ngọ còn được gọi với cái tên khá dân dã đó chính là "tết giết sâu bọ". Hiểu đơn giản, đây chính là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài sâu bệnh gây hại cho cây trồng.

Đây cũng là ngày xum họp gia đình, con cháu đi làm xa cũng sắp xếp về với gia đình, quay quần bên mâm cơm để ăn mừng. Vì vậy trong ngày Tết Đoan Ngọ người ta thường ăn những món ăn có ý nghĩa bài trừ những điều xấu xa, bệnh tật.

Bên cạnh đó, hãy dành những lời chúc Tết Đoan ngọ hay và ý nghĩa nhất cho người thân và bạn bè nhé.

1 Cơm rượu nếp

Cơm rượu nếp

Đây là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ của cả 3 miền, theo quan niệm dân gian, vị nồng của cơm nếp hòa với men cay của rượu sẽ có tác dụng loại bỏ những loài ký sinh có hại trong cơ thể.

Sáng 5/5 mỗi người trong nhà đều ăn một ít cơm rượu với mong muốn và niềm tin sẽ đẩy lùi được mầm bệnh trong người.

Cơm rượu nếp có thể được nấu từ nhiều loại nếp khác nhau tuỳ vào sở thích của mỗi gia đình như nếp cẩm, nếp lứt hoặc nếp cái hoa vàng,… Nhưng mỗi miền lại có đặc trưng riêng về thời gian và cách ủ, miền Bắc thì để rời từng hạt, cơm rượu của người miền Trung được ép thành từng khối và cơm rượu miền Nam được viên tròn.

2 Bánh ú nước tro (bánh ú)

Bánh ú nước tro (bánh ú)

Bánh ú là loại bánh truyền thống trong ngày Tết Đoan Ngọ của người dân miền Nam, cũng là một phiên bản khác của bánh gio ở miền Bắc. Bánh có hình chóp và được gói bên ngoài bằng lá có thể dùng lá chuối hoặc lá dong, bên trong là nếp và nhân đậu xanh.

Bánh được làm rất tỉ mỉ để cho ra những gói bánh thơm nồng cho mọi người thưởng thức. Ngày 5/5 cũng thời điểm hè đến và có thể thưởng thức món bánh thanh ngọt, mát mẻ và dân dã.

3 Chè trôi nước

Chè trôi nước

Chè trôi nước rất nổi tiếng ở miền Nam Việt Nam và cũng là món phổ biến trong ngày Tết Đoan Ngọ ở miền Nam, được làm từ bột nếp và nhân đậu xanh, bột được nhồi đến khi mềm dẻo sau đó lấy 1 lượng vừa đủ vào lòng bàn tay dàn mỏng ra rồi để vào giữa 1 viên nhân đậu xanh rồi vo tròn lại. Khi nấu cho thêm ít gừng giúp món chè có hương thơm và vị nồng ấm của gừng, ăn kèm đó là nước cốt dừa.

Vị béo và ngọt bùi hoà hợp với nhau cùng với vị cay ấm của gừng trong nước đường và vị thơm nồng của mè, đậu phộng phía trên.

4 Thịt vịt

Thịt vịt

Các món ăn từ vịt như vịt nấu chao, bún măng vịt, gỏi vịt… là các món ăn truyền thống vào ngày Tết Đoan Ngọ của người dân miền Trung. Theo người xưa thì khoảng tháng 5 âm lịch thời tiết thường nóng nực, thịt vịt có tính mát, bổ dưỡng rất thích hợp ăn vào ngày này.

Bên cạnh đó thì vào khoảng thời gian này vịt bắt đầu vào mùa nên béo ngậy, thịt ngon và không có mùi hôi. Vì vậy mà thịt vịt trở thành món không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ, tuỳ sở thích mỗi nhà mà chế biến món ăn khác nhau.

5 Chè kê

Chè kê

Chè kê là món ăn đặc trưng của người Huế trong ngày Tết Đoan Ngọ, ăn kèm với bánh tráng mè, món này thường người ta không dùng muỗn mà dùng bánh tráng để múc ăn, vị giòn của bánh tráng nhanh chóng hòa lẫn với vị ngọt của đường, vị dẻo thơm của kê và thơm cay thoang thoảng của gừng tươi khiến món ngon càng thêm hấp dẫn.

Chè kê có tác dụng bổ khí huyết, thanh mát, giải nhiệt rất thích hợp ăn vào thời tiết nắng nóng lúc giữa năm.

6 Bánh khúc

Bánh khúc

Bánh khúc là đặc sản của người Nùng, được làm từ gạo nếp ngon, rau khúc, đậu xanh, vừng đen có thể hấp hoặc rán tuỳ sở thích, nhưng hấp dẫn nhất là chao qua chảo mỡ. Bởi lúc này, những chiếc bánh nóng có độ phồng, bóng, thơm thơm của mùi lá khúc cùng hương vị của đậu xanh, của hành, mỡ pha chút ngậy của vừng đen.

7Bánh gio chấm mật

Bánh gio chấm mật

Đây là món truyền thống ở miền Bắc vào ngày Tết Đoan Ngọ, ở miền Nam gọi là bánh ú nước tro, bánh tro. Bánh có vị ngai ngái nồng nồng của nước tro, thanh mát, màu nâu trong trong, chấm cùng mật mía ngọt ngào, thơm nức, giản dị mà  khiến người ăn nhớ mãi.

Nhiều người cho rằng ăn bánh gio chấm mật mía vào ngày Tết Đoan Ngọ thì mọi bệnh tật đều được xua tan, vì vậy mà vào ngày này bánh gio được bán rất nhiều ở khu vực miền Bắc.

8 Trái cây

Mâm trái cây dâng lên bàn thờ tổ tiên là thứ không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ. Chúng ta nên lựa chọn các loại trái cây như: vải thiều, mận, xoài, dưa hấu... Việc cúng trái cây không chỉ thể hiện mong muốn tiêu trừ mầm bệnh mà còn thể hiện mong muốn hoa trái đầy nhà, sinh sôi nảy nở.

Trên đây là một số món ăn phổ biến trong ngày Tết Đoan Ngọ ở 3 miền đất nước, mỗi món đều có ý nghĩa riêng được mọi người trong gia đình dùng vào ngày Tết này.